Menopoz ve Endometriozis

Menopoz, kelime anlamıyla; adetin duraklaması anlamına gelir. Yumurtalıkların aktivitelerinin yavaşlaması, östrojen ve progesteron hormanlarının salınmasının yavaşlaması ile başlar. Son görülen adetin üzerinden 6 ay veya daha fazla geçmesi durumunda, adet kesilmesine yol açan başka bir neden olmadığı taktirde menopoz başlamış kabul edilir.

Menopoz ne zaman başlar?

Menopoz yaşı kadının beslenmesine, ailesel ve ırksal özelliklere ve yaşam tarzına göre değişmek üzere 40-55 yaşları arasında başlar.

Menopozun belirtileri nelerdir?

• Adet kanamalarının kesilmesi
• Sıcak basmaları,gece terlemeleri
• Çarpıntı
• Uykusuzluk
• Sinirlilik, depresyon, unutkanlık
• Ağlama nöbetleri
• Zihinsel fonksiyonların yavaşlaması, konsantrasyon güçlüğü
• Cilt kuruluğu, saç kırılma ve dökülmesi
• Kilo almaya yatkınlık
• Ağrılı cinsel ilişki
• Vajinal kuruluk
• Eklem ağrıları
• Osteoporoz

Premenopoz nedir?

Menopozun ilk belirtilerinin görüldüğü dönemdir. Bu dönemin uzunluğu her kadın da farklı olabilir. (1-5 yıl) Türk kadınlarının ortalama menopoz yaşı 47’dir. Kadınların yüzde 1’i 40 yaşından önce menopoza girer.

Menopozun tedavisi nedir?

Menopoz sürecinde yaşanan problemleri lokal ya da ağızdan uygulanan östrojen (hormon) tedavisi ile azaltmak ve hatta tam olarak düzeltmek mümkündür. Kontrollü olarak yapılan menopoz tedavisi belirgin yan etkiye yol açmaksızın menopoz sürecinin şikayetlerini önleyebilmektedir.

Sadece ilaç tedavisi yeterli midir?

Menopoz tedavisi sadece ilaç tedavisi ile değil yaşam tarzının da değiştirilmesi ile mümkündür.

• Diyete dikkat edin, kolesterolü yükselten gıdalardan kaçının, kalsiyum alımını arttırın.
• Düzenli egzersiz yapın, yeterli ve düzenli uyuyun.

Hormon tedavisinin uygulanmaması gereken durumlar hangileridir?

• Rahim kanseri olan hastalar
• Meme kanseri olan hastalar
• Akut karaciğer hastalığı olanlar
• Akut damar hastalığı (pıhtı vs)
• Nörooftalmik (sinir sistemi ve gözle ilgili) damar hastalığı olanlar.

Osteoporoz nedir?

Osteoporoz kemik dokusunun kaybıdır. Östrojen üretiminin düşüşü ile kemik kaybında bir artış gözlenir, kemikler gözenekli bir hal alır. Bu da kemik ağrıları ve kemik kırılmalarına neden olur. Östrojen tedavisi osteoporozu durdurur. Beraberinde kalsiyumda verilirse omurga kırıkları yüzde 80 önlenir.

Yaşamınızın ikinci baharını yaşamak için hatırlatmalar…

• Yılda bir defa doktora gidin
• 40 yaşından sonra meme röntgeni ve ultrasonu yaptırın.
• Özellikle gençlik yıllarından itibaren kalsiyumlu yiyecekler tüketin.
• Kalsiyum için gerekli güneş ışığından yararlanın.
• Günlük egzersiz alışkanlığı edinin.
• Kilo almaktan kaçının.
• Hormon tedavisinin gerekliliğine inanın.
• Sigara kullanmayın,
• Olumlu düşünün.

Unutmayın! Menopoz yaşlanmanın başlangıcı değildir.

Menopoz dönemine giren kadınların bir kısmı bu dönemi yaşlanmanın başlaması ile eşdeğer görürler. Kriter alınması gereken zamansal olarak yaşlanma değil, günlerini sağlıklı olarak geçirmeye devam etmektir. Beden ve tuh sağlığı yerinde olmayan bir insan ne kadar genç olursa olsun, ne kadar uzun yaşarsa yaşasın mutlu ve üretken olamayacaktır.

Endometriozis

Endometriozis nedir?

Üreme çağındaki kadınlarda görülen endometriozis rahmin endometrium adı verilen tabakasının rahim dışında bulunmasıdır. Bu hastalık yumurtalıklar, yumurtalık kanalları (tüpler), rahmin dış yüzünde görülür. Erken yaşta çocuk sahibi olan kadınlarda daha nadir görülen endometriozis ağrılı adet kanamaları, ağrılı ilişki ve kısırlığa neden olur.

Endometriozis ne sıklıkla görülür?

Sağlıklı kadınları yüzde 5’inde görülen endometriozis, çocuk sahibi olamayan kadınların yüzde 30-40’ında görülür. Bu hastalıktan en çok 30 ila 40 yaşındaki kadınlar etkilenir. Endometriozis kısırlık vakalarının yüzde 20’sinden sorumludur.

Endometriozis nedeni nedir?

Adet kanaması sırasında adet kanı ve hücreler rahimden tüpler aracılığı ile karın boşluğuna kaçar. Değişik organlara yapışan endometrial hücreler adet dönemindeki hormonal değişikliklere cevap verir ve adet sırasında kanar. Bu kanama iltihap ve nebde dokusunun gelişmesine neden olarak üreme organlarında yapışıklar oluşmasına yol açar. Laparoskopi ile endometriozis hastalığı evrelendirilir.

Endometriozis kısırlığa nasıl yol açar?

Tüpler, yumurtalıklar ve bağırsakların birbirine yapışmasına neden olarak normal anatomiyi bozar. Bu durum yumurtanın tüplerden geçmesini zorlaştırır. Ayrıca endometrial dokular döllenmeyi ve döllenen yumurtanın gelişimini engelleyen faktörler salgılarlar.

Endometriozis’in bulguları nelerdir?

Hastaların üçde birinde tek bulgu kısırlıktır. Bazı kadınlar ağrılı adet kanamalarından, fazla kanamadan ve ağrılı cinsel ilişkiden yakınırlar. Yakınmaların şiddeti ile hastalığın derecesi arasında bir ilişki yoktur. Ağır endometriozisi olan kadınların hiç bir yakınması yok iken hafif endometriozisi olan bir kadının çok şiddetli ağrısı olabilir.

Endometriozis’in tanısı nasıl konur?

Endometriozis’in kesin tanısı laparoskopik inceleme ile konur.

Endometriozis’in tedavisi nedir?

Laparoskopi esnasında tespit edilen odaklar cerrahi olarak tedavi edilir. Cerrahi tedavi sonrasında bir süre hormonal tedavide uygulanabilir. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler endometriozis’in tedavisinden fayda görebilirler. Endometriozis’in evresine ve hastanın özelliklerine göre hastalığın tedavisi değişir. Eğer hastanın istediği kadar çocuğu varsa ve çok şiddetli ağrıdan yakınıyorsa rahim ve yumurtalıklar çıkarılır. Çocuk sahibi olmayan kadınlarda cerrahi sırasında mümkün olduğunca çok sayıda odak çıkarılır, yapışıklıklar giderilir. Bu işlemin laparoskopik olarak yapılması uygundur. Endometriozis odakları eletrokoter yada lazer ile yakılır. Endometriozis tedavisinde çeşitli hormon ilaçları kullanılabilir. Hormonal tedavi genellikle 3 ila 6 ay sürer. Bu ilaçlar yardımı ile hastada gebelik veya menapoz benzeri bir hormonal tablo oluşturularak hastanın adet görmesi önlenir. Böylelikle hasta adet kanaması dönemini yaşamaz ve endometrioz odakları sessiz kalarak iyileşir.

Hormonal tedavinin yan etkileri nelerdir?

Bu hormonların bir kısmı hastada östrojen azalmasına bağlı ateş basması, vajinal kuruluk, kemik erimesine yol açabilir.

Endometriozis tekrarlar mı?

Hastaları %30 ila 40’ında endometriozis tekrarlar. Bu hastaların bir kısmının cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekir.