Gebelikte Tarama Testleri Nelerdir? Ne Zaman Yapılır? Ankara

Gebelikte Tarama Testleri Nelerdir? Ne Zaman Yapılır? Doç. Dr. Coşkun Şimşir

Gebelikte tarama testleri nelerdir? Gebelik sürecinde anne ve bebeğin sağlığını değerlendirmek için yapılan tarama testleri, gebeliğin farklı aşamalarında gerçekleştirilir. Bu testler, hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından hayati önem taşır. Detaylara yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.

İkili Kombine Testi (İkili Test)

İkili Kombine Testi, hamileliğin ilk trimesterinde, genellikle 11-14. haftalarda yapılır. Bu test, Down sendromu (Trizomi 21) ve Trizomi 18 gibi kromozomal anormalliklerin riskini değerlendirmek için kullanılır. Test, ultrason ile ense kalınlığı ölçümü ve anne kanında serbest beta-hCG ve PAPP-A düzeylerinin ölçülmesiyle gerçekleştirilir.

• İkili Testin Faydaları:
  • Erken teşhis imkanı sağlar.
  • Anne ve baba adayını olası riskler hakkında bilgilendirir.
  • Gerektiğinde ileri tetkikler için yönlendirici olur.

Üçlü Test ve Dörtlü Test

Üçlü Test, hamileliğin ikinci trimesterinde, genellikle 16-18. haftalarda yapılan bir kan testidir. Bu test, alfafetoprotein (AFP), hCG ve estriol (uE3) hormonlarını ölçerek Down sendromu, Trizomi 18 ve nöral tüp defektleri riskini belirler. Dörtlü Test ise Üçlü Test’e ek olarak inhibin-A hormonunu da ölçer, bu da testin doğruluğunu artırır.

• Üçlü ve Dörtlü Testlerin Faydaları:
  • Ekstra bir hormon ölçümü ile daha kesin sonuçlar verir.
  • İkili Test sonrasında yapılan testler, riski doğrulama ve daha fazla bilgi sağlama amacı taşır.

Non-invaziv Prenatal Test (NIPT Testi)

NIPT Testi, anne kanında dolaşan bebeğe ait DNA parçacıklarının incelenmesiyle yapılır. Bu test, 10. haftadan itibaren uygulanabilir ve Down sendromu, Trizomi 18, Trizomi 13 gibi kromozomal anomalileri yüksek doğrulukla saptar.

• NIPT Testinin Avantajları:
  • Yüksek doğruluk oranı.
  • Düşük risk, çünkü invaziv bir işlem gerektirmez.
  • Erken teşhis imkanı.

Kan Grubu ve RH Uygunsuzluğu Taraması

Hamilelik süresince kan grubu ve RH uygunsuzluğu taraması oldukça önemlidir. Anne ve bebeğin kan grubu ve RH faktörünün uyumsuzluğu, hamilelik sürecinde ve doğum sonrası dönemde çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, gebeliğin erken dönemlerinde kan grubu ve RH faktörü testi yapılır.

• Kan Grubu ve RH Uygunsuzluğu Taramasının Önemi:
  • RH uyuşmazlığı durumunda erken tedbir alınmasını sağlar.
  • Anne ve bebeğin sağlık durumunun takibini kolaylaştırır.

Amniyosentez ve Koryon Villus Biyopsisi (CVS)

Amniyosentez ve Koryon Villus Biyopsisi (CVS), daha kesin sonuçlar elde etmek için yapılan invaziv testlerdir. Amniyosentez, genellikle 15-20. haftalarda, amniyotik sıvıdan örnek alınarak yapılır. CVS ise 10-13. haftalarda, plasentadan hücre örneği alınarak gerçekleştirilir.

• Amniyosentez ve CVS'nin Faydaları:
  • Kromozomal ve genetik anomalilerin kesin teşhisi.
  • İkili, Üçlü veya Dörtlü Testlerde yüksek risk çıkması durumunda doğrulama sağlar.
  • Anne ve babanın gelecek planlaması için net bilgiler sunar.

Gebelikte Tarama Testleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İkili Test Yaptıran Gebelerin Üçlü Test Yaptırmaları Gerekir mi?

İkili Test yaptıran gebelerin Üçlü Test yaptırmaları şart değildir. Ancak, bazı durumlarda doktorlar daha kesin sonuçlar almak için Üçlü veya Dörtlü Testi de önerirler. İkili Test sonrasında risk yüksek çıkarsa, daha ileri testler yapılması gerekebilir.

Anne Sağlığı ile İlgili Testler Nelerdir?

Gebelik boyunca annenin sağlığını kontrol etmek için çeşitli testler yapılır. Bu testler arasında kan sayımı, idrar tahlili, tiroid fonksiyon testleri, glukoz tolerans testi gibi testler yer alır. Bu testler, annenin genel sağlık durumunu değerlendirmek ve gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilir.

Tarama Testlerinin Sonuçları Kesin midir?

Tarama testlerinin sonuçları genellikle bir risk değerlendirmesi sunar ve kesin tanı koymaz. Yüksek risk durumlarında, amniyosentez veya CVS gibi kesin tanı koyduran testler önerilir. Bu nedenle, tarama testlerinin sonuçları dikkatlice değerlendirilmelidir.

Tarama Testleri Bebeğe Zarar Verir mi?

Çoğu tarama testi, özellikle kan testleri ve ultrason gibi non-invaziv testler, bebeğe zarar vermez. Ancak, amniyosentez ve CVS gibi invaziv testlerin düşük riski vardır. Bu riskler, doktor tarafından detaylı olarak açıklanır ve ebeveynlerin bilinçli karar vermesi sağlanır.

Sonuç

Gebelikte tarama testleri, hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir. İkili Test, Üçlü Test, Dörtlü Test, NIPT Testi, kan grubu ve RH uygunsuzluğu taraması, amniyosentez ve CVS gibi testler, gebelik sürecinde olası riskleri erken teşhis ederek gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Bu testler hakkında bilgi sahibi olmak, ebeveynlerin bilinçli ve sağlıklı kararlar vermesine yardımcı olur.